پیشینه و مبانی نظری تحقیق فرآیند خلاقیت
مبانی نظری وپیشینه تحقیق فرآیند خلاقیت
« ادبيات تحقيق »
« فرآيند خلاقيت »
فرآيندي كه فرد بوسيله آن به خلق كردن مي پردازد را مورد بررسي قرار مي دهيم . تقربياً همه آنها كه خلق مي كننند و آنهايي كه افراد خلاق را مورد مطالعه قرار مي يدهند با اين نظزر موافقند كه مراحل وجود دارد كه فرد خلاق دراعمال خلاقه اش آنها را طي مي كند .
واژه هاي پيشنهادي « والس » در مورد فرايند خلاق اصلي را پيشنهاد مي كند :
آماده سازي : مرحله اي است كه در آن همه جوانب مسئله مورد تحقيق و بررسي قرار مي گيرند و در اصل دوره اي از شناسايي مسئله و جمع آوري حقايق به شمار مي رود .
دروه هنفتگي : در اين مرحله فرد آگاهانه درباره مسئله فكر نمي كند ، در اينجا نوعي فرايند ذهني دروني وجود دارد كه اطلاعات تازه رابا گذشته مرتبط مي سازد .
اشراق : اين مرحله ايست كه طي آن ايده فرخنده به وقوع مي پيوندد . ايده اي كه آن را پديده « آها » نيز ناميده اند در اين مرحلهخ فرد خلاق ايده مفهوم يا راه حل مسأله را به طور ناگهاني در مي يابد .
اثبات تحقيقي : اين مرحله اي است كه در آن ايده اي كه طي سه مرحله قبلي بدست آمده است مورد سنجش قرار مي گيرد يا معتبر بوده يا عدم اعتبار آن معلوم مي شود .
خلاقيت به يبك فرايند ذهني دلالت مي كند كه انتظار مي رود در آن چيزي تازه و بديع توليد شود يعني يك تركيب تازه و بي مانند از عوامل موجود و محصولي توليد خواهد كرد كه در ابتداي عمل برا معلم يا شاگرد كاملاً قابل پيش بيني نبوده است . ما بر اين باور نيستيم كه اصطلاح خلاقيت يا عمل خلاقه تنها وقتي مي تواند به كار مي رود كه فرايندهاي فكري يك محصول كاملاً بي مانند از نظر انسان توليد كنند .
كار خلاق مستلزم تمركز شديد فكري ، پشتكاري وو صرف انرژي فراوان است . بويژه درمرحله اي كه مقدمات پيدايش انديشه خلاق فراهم مي شود به نظر مي رسد كه اين تمركز ها را براي ناهشيار فراهم مي كند تا بتواند آنرا بصورت بينشي نو يا انديشه اي تازه و محصولي جديد بازسازي يا تركيب كند و در اكثر موارد اين كار زماني اتفاقي مي افتد كه متفكر توجه آگاهانه به موضوع داشته باشد . ( جيمز كالاگر ، مهدي زاده 1369 )
« ماهيت استداد خلاق »
اشخاص بسيار خلاق تمايل ته تعريف و تمجيد خود از خود دارند ، در حقيقت بايد گفت دراينجا تناقضي به چشم مي خورد چون علاوه بر خود پنداري مثبت افراد خلاق اين افراد در پرتوي همين خود پذيري اساسي شان قادرند با صراحت بيشتر و به تبع آن انتقادي تر و به طرق غير عادي از خود صحبت كنند . واضح است كه تجسم افراد بسيار خلاق از خود با تجسمي كه افرادي به مراتب پايين تري از